• Historia szkoły

W Zespole Szkół nr1 w Żorach funkcjonują dwa typy szkół: I Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Karola Miarki oraz Technikum nr 4.

Szkoła mieści się w budynku przedwojennego gimnazjum. Zalążkiem szkoły średniej w Żorach była niemiecka męska szkoła średnia, założona 5 lutego 1912 roku. W 1922 roku,
po przyłączeniu Górnego Śląska do Polski szkoła przeszła pod zarząd polskich władz oświatowych i uzyskała stopień progimnazjum. Jesienią 1922 roku utworzono w Żorach pierwszą polską klasę gimnazjalną, liczącą 75 uczniów i uczennic. Językiem wykładowym był język polski, ale z powodu braku polskich nauczycieli naukę w języku polskim ograniczono do klasy pierwszej. W pierwszych latach swojej działalności szkoła przeżywała bardzo trudny okres. Brak było polskiej kadry pedagogicznej, a uczniowie musieli uzupełniać wykształcenie w gimnazjum jednego z sąsiednich miast. Dopiero przekształcenie progimnazjum w 1927 roku w Miejskie Gimnazjum Męskie im. Karola Miarki było zapowiedzią przekształcenia żorskiej szkoły średniej w pełne gimnazjum – polskie gimnazjum ośmioklasowe. Gimnazjum miało profil klasyczny. Nauczano w nim między innymi łaciny i greki. W 1932 roku siedmiu absolwentów zdało pierwszą w tej szkole polską maturę.

W pierwszych latach istnienia warunki lokalowe żorskiej szkoły średniej były bardzo trudne. Do roku 1937 nauka odbywała się w różnych miejscach, gdyż budynek główny szkoły był starą, ciasną kamieniczką. W 1935 roku zapadła decyzja o budowie nowego gmachu szkolnego w miejscu, gdzie szkoła mieści się do chwili obecnej. W styczniu 1937 roku oddano do użytku jednopiętrowe skrzydło budynku wraz z aulą, drugie, dwupiętrowe skrzydło ukończono w 1938 roku. W roku szkolnym 1938/1939 budynek szkolny był okazałym, doskonale wyposażonym gmachem otoczonym pięknym ogrodem i nowoczesnymi boiskami.

W wyniku działań wojennych budynek szkoły został zniszczony w 60%, a większość sprzętu nie nadawała się do użytku. Pomimo tak wielkich zniszczeń, już miesiąc po wyzwoleniu Żor spod okupacji, w kwietniu 1945 roku rozpoczęto nauczanie w innym, zupełnie nie przystosowanym do nauki, budynku, a organizowana szkoła średnia przyjęła nazwę Państwowe Gimnazjum i Liceum Koedukacyjne im. Karola Miarki w Żorach. W celu rozwiązania trudności lokalowych dyrekcja dążyła do jak najszybszego uporządkowania zbombardowanego otoczenia budynku szkolnego. W latach 1948 – 1949 oddawano do użytku kolejne sale lekcyjne. Zniszczenia wojenne zdołano całkowicie usunąć w 1951 roku.

Ponieważ z każdym rokiem liczba uczniów szkoły średniej wzrastała, w 1974 roku gmach rozbudowano. W historii powojennej szkoła kilkakrotnie zmieniała nazwę, a w budynku mieściły się czasowo, oprócz Liceum, także Zasadnicza Szkoła Zawodowa, Zasadnicza Szkoła Rolnicza oraz szkoła podstawowa. Niezależnie jednak, czy jako szkoła samodzielna, czy jako jedna ze szkół tworzących zespół, Gimnazjum, a później Liceum im. Karola Miarki przy ul. Powstańców 6 było i jest ważną częścią historii, tradycji i kultury dawnych i współczesnych Żor.

Utworzenie pierwszej żorskiej szkoły średniej w roku 1912 miało na celu przyspieszenie akcji germanizacyjnej na tym terenie. Tymczasem już w pierwszych latach swojej działalności szkoła okazała się ważnym ośrodkiem życia kulturalnego Polaków. Dla podkreślenia swojego polskiego charakteru, w 1927 roku ówczesna szkoła przyjęła imię Karola Miarki – bojownika o polskość na ziemiach śląskich..

W 1999 roku powołano Zespół Szkół Ogólnokształcących, którego trzonem stało się I Liceum Ogólnokształcące imienia Karola Miarki w Żorach. (Uchwała Nr XV/ 172/99 Rady Miejskiej z dnia 30 września 1999r w sprawie utworzenia Zespołu Szkół Ogólnokształcących). W 2002 roku w związku z reformą systemu edukacji liceum zostało przekształcone ze szkoły ponadpodstawowej w szkołę ponadgimnazjalną (Uchwała Nr 591/ XLVI/ 02 Rady Miasta Żory z dnia 31 stycznia 2002 r.). Kolejna reforma systemu edukacji przyczyniła się do wygaszenia gimnazjum i włączenia do Zespołu Szkół Ogólnokształcących nowo założonego Technikum nr 4 (Uchwała Nr 351/XXVIII/17). Powołanie do istnienia klas technikum spowodowało zmianę nazwy całego zespołu. Od 1 września 2019 roku szkoła przyjęła nazwę: Zespół Szkół nr 1 w Żorach.

  • Teraźniejszość „Miarki”

Szkoła w środowisku nazywana jest „ Miarką”. Nazwa przyjęła się ze względu na licealnego patrona – Karola Miarkę. Jego wezwanie: „ lud bez oświaty w ciemności żyje” wyznacza priorytetowe wartości dla tego miejsca.

I Liceum imienia Karola Miarki do 2022 roku ukończyło 8876 absolwentów. Wielu z nich pełni zaszczytne funkcje w mieście, kraju i poza jego granicami, wykonują prestiżowe i użyteczne zawody, są kreatywni i sławni. Najstarsza szkoła w mieście może poszczycić się wieloma osiągnięciami- ze względu na wyniki matur od 5 lat jest w pierwszej 50- tce najlepszych szkół na Śląsku, wielokrotnie uzyskała w rankingu Perspektyw tytuł Brązowej Szkoły, a w 2016, 2019r., 2020, 2021 i 2022r  – tytuł Srebrnej Szkoły. Uczniowie indywidualnie osiągnęli  tytuły laureatów olimpiad: Olimpiady Języka Niemieckiego, Olimpiady Teologii Katolickiej,  Międzynarodowej Olimpiady Kreatywności. Znaleźli się tez wśród finalistów olimpiad: Biologicznej, O Prawach Człowieka, O Polsce i Świecie Współczesnym,  Literatury i Języka Polskiego, Historycznej, Przedsiębiorczości, Solidarności, Filozoficznej, Informatycznej  , O Diamentowy Indeks AGH,  Wiedzy o Zdrowym Stylu Życia, O Sporcie i Zdrowiu, „ Zwolnieni z Teorii”. Z sukcesami uczestniczyli w  ogólnopolskich turniejach wiedzy, stając się  laureatami i finalistami , m.in. konkursów: Know America,  Discover Canada, Gier Logicznych i Matematycznych,  „Polska Piastów”, Wiedzy o Kazimierzu Wielkim i Jego Czasach, Wiedzy o Uniwersytecie Jagiellońskim, Sejmiku Matematyków. Uczniowie zwyciężali i zajmowali czołowe miejsca w ogólnopolskich, wojewódzkich i rejonowych konkursach artystycznych, recytatorskich,  literackich i polonistycznych, w tym Pojedynku na Słowa. Wyróżnili się  również w konkursach o zasięgu wojewódzkim. Tytuły laureatów i finalistów wywalczyli w  konkursach: chemicznym, informatycznym, konkursie debat oxfordzkich, wojewódzkich konkursach historycznych: Legiony to Żołnierska Nuta oraz O Henryku Sławiku, a także w  Drużynowych Zawodach PCK. Wielokrotnie wychowankowie Miarki reprezentowali szkołę i miasto jako  posłowie i posłanki na Sejm Dzieci i Młodzieży. Bardzo wielu zostało wyróżnionych w międzynarodowym  konkursie: Kangur Matematyczny, uzyskali też tytuł kreatora za innowacyjne rozwiązanie projektu podczas Międzynarodowej Olimpiady Kreatywności. Mogą się też poszczycić osiągnięciami sportowymi  i sportowo- obronnymi na szczeblu wojewódzkim i ogólnopolskim. Miarkowicze zwyciężali w zawodach tenisa stołowego, w biegach przełajowych i zawodach” Sprawni jak Żołnierze”. Od lat tryumfują też w sportowym współzawodnictwie żorskich szkół średnich.

Jako zespół szkół szkoła uzyskała znaczące certyfikaty –  „Śląskiej Szkoły Jakości”, „European Language Label” – przyznany nielicznym instytucjom w zakresie nauczania języków obcych, dwukrotnie tytuł „Szkoły Zaangażowanej Społecznie”, „Szkoły z Gallopem”, „Szkoły Odkrywców Talentów”. Ponadto w ostatnich latach uzyskaliśmy tytuły: Szkoły Dialogu, Szkoły Nowoczesnego Patriotyzmu, Szkoły w Ruchu, Szkoły Promującej Zdrowie (2017), trzykrotnie Szkoły Innowacji I Kreatywności (2017, 2018, 2019, 2020 ).

W liceum realizuje się wymiany międzynarodowe: z Niemcami, Czechami i Francją. W 2016 roku gościliśmy uczniów z Ukrainy. Młodzież uczestniczy w projektach szkolnych, regionalnych i międzynarodowych takich jak Szkoły Stowarzyszone w Unesco, Szkoła Nowoczesnego Patriotyzmu, Fair Play, Ciekawe Lekcje Wychowania Fizycznego. Opracowano i wdrożono innowacje pedagogiczne, między innymi: Śląsk – moje miejsce oraz Lekcje z Sita.

Szkoła wyróżnia się wysokimi wynikami egzaminów zewnętrznych,  dwujęzycznością oraz osadzeniem w tradycji – buduje i pielęgnuje relacje, organizuje imprezy środowiskowe, wojewódzkie i ogólnopolskie , których historia trwa nawet powyżej dwudziestu lat. Na uwagę zasługują: Festyny Miarkowe, Gimpel Czad, ognisko patriotyczne, wraz ze SP nr 3 i Miejskim Ośrodkiem Kultury -Wojewódzki Festiwal Małych Form Teatralnych, zaś  wraz z Uniwersytetem Śląskim – Ogólnopolski Konkurs Wiedzy o Kanadzie- Discover Canada. Konkurs ten uzyskał honorowy patronat Ministra Edukacji Narodowej, Śląskiego Kuratora Oświaty, Prezydenta Żor, Rektora Uniwersytetu Śląskiego, Ambasady Kanadyjskiej. Co roku od 8 lat uczestniczy w nim ponad tysiąc uczniów z całej Polski.

Nauczyciele i uczniowie, angażują się w wolontariat. Współpracujemy z Hospicjum imienia  Jana Pawła II w Żorach, z MOPS w Żorach, z Domem Dziecka, ze Szpitalem Miejskim, fundacjami. Organizują koncerty, zbiórki, akcje propagujące wiedzę i wspomagające potrzebujących np. Drugie Życie, Mam Haka na Raka, Odmień Los, Oddaj Włos, Trzymaj Formę, Movember.

Szkoła współpracuje z wieloma instytucjami lokalnymi. Za wspólną realizację imprez edukacyjnych oraz obchodów miejskich i narodowych rocznic szkoła uzyskała certyfikat: „Przyjaciel Muzeum Miejskiego w Żorach”. Ten zaszczytny tytuł wiązał się z realizacją przedsięwzięć o zasięgu regionalnym i międzynarodowym. Dzięki współpracy z Muzeum Miejskim w Żorach oraz Towarzystwem Miłośników Miasta Żory w szkole została odsłonięta tablica pamiątkowa: „W hołdzie nauczycielom i uczniom Państwowego Gimnazjum i Liceum imienia Karola Miarki w Żorach, którzy polegli w latach: 1939- 1945”. W ramach projektu międzynarodowego: „Dziedzictwo kulturowe kształtuje szkołę” wraz z pracownikami Muzeum Miejskiego w Żorach nauczyciele i uczniowie badali ślady kultury żydowskiej w regionie, przygotowując wystawy okolicznościowe oraz prelekcje dla środowiska lokalnego. Wraz z Miejskim Ośrodkiem Kultury realizowaliśmy Dni Kultury Żydowskiej w ramach programu „Szkoła Dialogu” oraz projekt: „Rówieśnicy Niepodległej”, wyróżniony drugim miejscem w Polsce.

Szkoła dysponuje bogatym wyposażeniem – w całej szkole jest internet, sale lekcyjne przygotowane są do projekcji multimedialnych (projektory, telewizory LCD, komputery, tablice interaktywne, wizualizery. Pracownie komputerowe zostały sfinansowane ze środków rządowych, programów unijnych, środków samorządowych oraz darowizny PSG. Oddział zakład Gazowniczy w Zabrzu.

W 2020 roku w Święto Edukacji Narodowej odbyła się  uroczystość  otwarcia nowego budynku hali sportowej. Epidemia nie pozwoliła hucznie świętować. Impreza miała skromny, a równocześnie godny i  dostojny charakter. Prezydent Miasta Żory – pan Waldemar Socha, radny Miasta Żory pan – Wojciech Maroszek oraz wicedyrektor szkoły – pani Barbara Perenc przecięli symboliczną wstęgę, co rozpoczęło oficjalne funkcjonowanie nowoczesnej hali sportowej przy Zespole Szkół nr 1. Inwestycja powstawała w rok i kosztowała ponad 8 milionów złotych. W jej sfinansowaniu pomogło Ministerstwo Sportu praz Urząd Marszałkowski. Budowę hali powierzono firmie PBO „Śląsk”. Powstał budynek o powierzchni 1590 m2.

Stuletnia tradycja szkoły zobowiązuje! Dzięki zaangażowaniu nauczycieli i pracowników Urzędu Miasta w Żorach w 2020 roku otrzymaliśmy dofinansowanie na realizację projektu: „Miarka: szkoła z tradycją-wzmocnienie potencjału edukacyjnego I Liceum Ogólnokształcącego z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Karola Miarki w Żorach”. Wartość projektu to 275 321,33 zł, wartość dofinansowania to: 247 789,20 zł. W ramach realizacji przedsięwzięcia prowadzone są zajęcia wyrównawcze oraz eksperymentalne z przedmiotów matematyczno-przyrodniczych, a także z informatyki w języku angielskim.. Szkoła wzbogaciła się o monitory dotykowe, laptopy, telewizory , nowoczesne mikroskopy oraz chemiczne stanowiska laboratoryjne. To pozwoli na jeszcze lepsze przygotowanie praktyczne uczniów do egzaminów zewnętrznych, a przede wszystkim pomoże w nabyciu konkretnych umiejętności.

Szkoła współtworzy niepowtarzalny klimat, organizując przedsięwzięcia takie jak: Europejski Dzień Języków, ognisko patriotyczne, Urodziny Ludolfiny, Gimpel Czad, Dni Otwarte Szkoły, koncerty dla rodziców. Festiwal zawodów – inicjatywa zrealizowana w związku z klasami technikum w szkole, ma na celu przybliżenie uczniom poszczególnych zawodów, informowanie o teoretycznych i praktycznych zajęciach w kształceniu zawodowym, o organizacji kształcenia w technikum. Coroczny Rodzinny Festyn Miarkowy jest okazją do spotkań absolwentów, nauczycieli, rodziców i uczniów szkoły. Na podkreślenie zasługuje zaangażowanie uczniów w liczne akcje charytatywne i wolontariat. Stała współpraca z Hospicjum im. Jana Pawła II w Żorach, przygotowywanie upominków i występów artystycznych dla pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej i dzieci z domu dziecka uwrażliwia młodzież na potrzeby i problemy współczesnego społeczeństwa.

Wszechstronny rozwój ucznia jest możliwy dzięki licznym zajęciom pozalekcyjnym – kołom naukowym, zajęciom artystycznym, technicznym, sportowym, a także dość powszechnemu w szkole – indywidualnemu tokowi nauki. Uczniowie wydają gazetkę szkolną (Loopa, Pryzmat  exsspressio, obecnie: „ Miarka na Papierze”), zaangażowali się w utworzenie radia internetowego, współtworzą stronę internetową szkoły, szkolnego FB i Instagram. Wspólnie z opiekunem uczynili ze szkolnej witryny internetowej nowoczesne narzędzie komunikacji szkoły ze środowiskiem uczniów, rodziców i nauczycieli. Witryna ta zezwala na bieżącą interaktywną komunikację w/w środowisk. Uruchomili pocztę szkolną, która pozwala na elektroniczny kontakt rodziców, nauczycieli i uczniów, a tym samym szybkie rozwiązywanie problemów wychowawczych i opiekuńczych. Szkoła pomaga uczniom planować własny rozwój w dłuższej perspektywie także poprzez współpracę z uczelniami (patronat naukowy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, Wydziału Mechaniczno- Technologicznego Politechniki Śląskiej i Uniwersytetu Śląskiego.

Dzięki temu wysiłkowi realizujemy wspólne cele i pomagamy w bardzo indywidualnym rozwoju. Ta wzajemna motywacja decyduje o duchu Miarki jako miejsca, w którym tak samo ważne są wiedza, umiejętności praktyczne jak i talenty artystyczne, sportowe, organizacyjne  oraz  zaangażowanie społeczne.