12 grudnia 2017 r. w przeddzień kolejnej rocznicy ogłoszenia stanu wojennego w Polsce odbyło się spotkanie autorskie dr. Jacka Kurka, pracownika naukowego UŚ w Katowicach z młodzieżą ZSO im. Karola Miarki w Żorach.
Na tę intelektualną ucztę zaprosił nas Pan Marcin Wieczorek, nauczyciel historii w naszej szkole. Gdy dowiedzieliśmy się, że do naszej szkoły przybędzie dr Jacek Kurek pomyśleliśmy, że warto tam być. Dr. Jacka Kurka poznaliśmy w ubiegłym roku szkolnym na spotkaniu jego autorstwa. Wiedzieliśmy więc już, że jest wybitnym animatorem kultury, znawcą i entuzjastą muzyki, wybitnym historykiem i doskonałym nauczycielem żywych lekcji historii, tzn. mistrzem „opowiadania” dziejów historii, szczególnie tej najnowszej, której interpretacja bywa czasem trudna, może bardzo trudna z uwagi na jej relatywizm. Miejscem spotkania była sala plenerowa MOK. W otoczeniu mrocznych, czarnych ścian, w niedoświetlonej przestrzeni, w celowo rozmieszczonych w lekkim nieporządku miejscach dla widowni /krzesła, materace/rozlegała się, wywołując dreszcze emocji niezwykle sugestywna muzyka Józefa Skrzeka z LP „ Wojna światów- Następne stulecie”. Muzyka została napisana do filmu pod tym samym tytułem, w reżyserii Piotra Szulkina, jednak album ukazał się nieco wcześniej. W „ okładce zastępczej”, ponieważ ze względu na sytuację w kraju wstrzymano produkcję filmu.
Spotkanie otworzył organizator przedsięwzięcia mgr Marcin Wieczorek, który powitał zebranych i podzielił się krótkimi, osobistymi wspomnieniami z okresu stanu wojennego, które przypadły na czas jego dzieciństwa. Ponownie krótki fragment muzyczny… na ekranie sceny z filmu ”Wojna światów” – Następne Stulecie” będącego- jak się okazało- dla dr. Jacka Kurka motywem przewodnim spotkania. Wreszcie długo wyczekiwane pięknie i ciepło brzmiące słowa autora spotkania. I pierwsza refleksja autora związana z ogłoszeniem stanu wojennego. Jak to było tego pamiętnego 13 grudnia 1981r. , gdy nagle pojawiło się wokół ludzi totalne zagrożenie, dotkliwy brak informacji, przerażenie, strach przed nieznanym i początki bardzo smutnych ludzkich losów? Aresztowania, godzina policyjna, czołgi na ulicach, brutalne tępienie protestów i strajków, represje, cenzura. Dr J. Kurek zadaje nam, słuchaczom bardzo trudne pytania: A Ty, kiedy znajdziesz się w podobnej sytuacji zagrożenia, co będziesz robił? Będziesz walczył? Będziesz uciekał? Czy starczy ci odwagi, a może pomyślisz.. czy warto? Może napiszesz wiersz lub namalujesz obraz? A może ta trudna sytuacja wyzwoliłaby w Tobie nowe wyzwania?, pyta dalej główny prowadzący spotkanie.
Te i podobne pytania nurtują człowieka od dawna. Swoją odpowiedzą przedstawił już prawie 120 lat temu Herbert George Wells w słynnej powieści Science Fiction „Wojna światów”- The War of The Worlds”, ekranizowanej wielokrotnie przez wybitnych reżyserów. Przesłanie jest takie samo i nie chodzi bynajmniej tylko o walkę z Kosmitami…
I ponownie rozlegają się dźwięki muzyki rockowej z tamtych lat. Tym razem prelegent celowo wybrał do prezentacji zespół i „Perfekt” i jego utwory, który w 1981 r. wydał pierwszą płytę tzw. „biały album” od koloru okładki, wnętrze której wypełniały obrazki i napisy z niewykorzystanych wcześniej innych autorów płyt, zalegające w magazynach. Zewnętrzna, biała strona okładki była zapisana czarną farbą. Tak radzono sobie z niedoborem tektury na okładki płyt. To ciekawostka, o której mało kto z nas słyszał. Prelegent również przybliżył nam, słuchaczom problem „zdobywania” płyt analogowych znanych zespołów zagranicznych, głównie ze Stanów Zjednoczonych. Jakież to było trudne. Nie było w tym czasie salonów muzycznych. Obecnie przeżywamy renesans „czarnej płyty”. Charakterystycznym symbolem muzyków a marzeniem młodych Polaków były jeansy i bawełniane podkoszulki, które dostrzegliśmy w prezentacji.
Na sali panuje dostojna cisza. To bardzo ważne. Trwa żywa lekcja historii. Goście szczególni biorący udział w spotkaniu: Pan Prezydent Miasta, Waldemar Socha oraz Pani Urszula Machalica, dyrektor szkoły mogą być dumni z naszej postawy.
Wszystkim uczestnikom bardzo podobało się wspomnienie w prezentacji pewnego wydarzenia którego udziałem był zespół U2 : niezapomniane chwile w czasie ich występu na Stadionie Śląskim z polskim akcentem, gdzie lider zespołu oraz jego członkowie ubrani byli w barwy biało-czerwone. W sierpniu 2009 r. w czasie pamiętnego wieczoru, gdy na Stadionie bawiło się około 70 tys. osób przy dźwiękach rockowej muzyki wymownie zabrzmiał ”New Year’s Day”, utwór napisany w latach 80- tych z myślą o Polsce i „Solidarności”. Cały Stadion spowiła biało- czerwona flaga. Na ekranie zobaczyliśmy, jak ludzie bawiący się na płycie machali czerwonymi chustkami a ci na trybunach- białymi. To było zdaniem moich koleżanek i kolegów bardzo wzruszające i podniosłe widowisko.
Rozmawialiśmy o tym w czasie powrotu z prelekcji. Jakże ważne musiało być dla naszych rodziców i dziadków w tamtych czasach wsparcie duchowe, otucha ze strony artystów mieszkających za granicą. Przykładem jest wzruszający utwór „Polonaise” Vangelisa dedykowany Polakom, gdy u nas ogłoszono stan wojenny.
To było piękne spotkanie-
Foto: Giovanni Cannizzo
Myśli zebrał Giovanni Cannizzo